Lider na trudne czasy. Jak zapobiegać eskalowaniu konfliktów, gdy robi się nerwowo?

Dlaczego się kłócimy? 

Bo chcemy udowodnić swoje zdanie, bo jesteśmy przekonani o swojej racji, bo potrzebujemy rozładować emocje. Co ciekawe – spór toczy się częściej wokół kwestii, które go wywołują niż wokół jego sedna. Wśród tych czynników wymienić można:

• różnice osobowościowe – pochodzimy z różnych kultur i środowisk, mamy odmienne systemy przekonań i wartości; brak zrozumienia lub akceptacji tych różnic łatwo może wywołać nieporozumienia między ludźmi;
• odmienne style pracy – często oczekujemy od innych, że będą wykonywać swoje obowiązki w sposób podobny do nas, nie dopuszczając myśli, że inni mogą mieć odmienną wizję robienia czegoś, zgodnie z tym, jak zostali wychowani, jakie mają umiejętności i doświadczenia – to oczekiwanie często poważnie zagraża realizacji zadań czy projektów,
• zamiatanie spraw pod dywan – w sytuacji, gdy jakaś sporna kwestia pozostaje nierozwiązana przez dłuższy czas, konflikt może zacząć się nasilać. Zaczynamy się nawzajem unikać, obwiniać, obrażać się, a to prowadzi do jeszcze większych nieporozumień,
• niewłaściwe zarządzanie – jako liderzy mamy ogromny wpływ na samopoczucie oraz zadowolenie pracowników. Bez jasnego przewodnictwa ludzie tracą motywację oraz poczucie celu, co najczęściej obraca się przeciwko liderom. 

Dlaczego w czasach kryzysów jesteśmy bardziej podatni na konflikty?

W warunkach spokoju, kiedy jesteśmy zdrowi, czujemy się dobrze, zwykle dobrze radzimy sobie ze stresem. Potrafimy panować nad swoimi emocjami i reakcjami w stosunku do innych. W wyniku stresu nasza odporność psychiczna spada, przez co stajemy się bardziej drażliwi i podatni na konflikt. Spada także nasza umiejętność kontrolowania własnych reakcji. To stwarza warunki sprzyjające powstaniu lub zaostrzeniu już istniejących konfliktów. Co możemy zrobić?

Troska o siebie 

Żeby móc przewodzić i pomagać innym, najpierw samemu trzeba być w dobrej kondycji. Proś, a będzie ci dane – brzmi jedno z praw przyciągania opisane w książce o tym samym tytule przez Esther i Jerry’ego Hicksów jakieś 20 lat temu. Sugeruje ono, że sami przyciągamy to, czego pragniemy, a jeśli tego nie mamy, to znaczy, że sami stwarzamy przed tym opór. To oczywiście nie oznacza, że myślenie życzeniowe w warunkach kryzysu w cudowny sposób uchroni nas i pracowników przed jego negatywnymi skutkami. Chodzi o to, by mimo niesprzyjających warunków kierować myśli w stronę rozwiązań, nawet jeśli wymagać to będzie od nas wysiłku, bo tylko na własne myśli i działania mamy realny wpływ. 
W praktyce przekłada się to na bardzo proste rzeczy:

• pielęgnowanie świadomości, że niekorzystny czas kiedyś w końcu ustąpi,
• utrzymywanie dotychczasowych nawyków, czyli np. dbanie o porządek w swoim otoczeniu, swój wygląd, ubiór, codzienne rytuały,
• ograniczenie czasu na słuchanie informacji płynących z mediów, a konkretnie skupienie się na faktach, a nie interpretacjach,
• skupianie się na pracy, jaką mamy do zrobienia – dla osób, które w dalszym ciągu pracują zdalnie, to doskonała okazja, by nadrobić wszelkie zaległości,
• pozytywny dialog wewnętrzny, czyli powstrzymywanie się od negatywnych komunikatów kierowanych pod własnym adresem, np. „znów się nie udało”, „jesteś do niczego”, „nawet nie próbuj, bo to na nic”.

Dopiero sami będąc w dobrej kondycji psychicznej i koncentrując się na rozwiązaniach, nie problemach, możemy zadbać o innych.

Troska o zespół

W trudnych czasach lider powinien być także widoczny i dostępny dla pracowników jako osoba, do której mogą się zwrócić w trudnej sytuacji. Okażmy empatię, wychodźmy naprzeciw trudnej sytuacji pracowników, sprawdzajmy regularnie co słychać, czy to w formie wspólnej wideo-
konferencji, czy kilkuminutowych indywidualnych spotkań online, pamiętając o tym, że nie każdy będzie chciał mówić o swoich obawach na forum. 

Lekcja 1.
W jakich czynnościach może przejawiać się troska o pracowników?

• informowanie o należących się zasiłkach,
• dostarczenie im wiedzy, w jaki sposób mogą poradzić sobie z trudną sytuacją, np. wzmocnić swoją odporność psychiczną, do kogo zwrócić się z depresją, gdzie szukać pomocy,
• dbanie o środki czystości w miejscu pracy i – jeśli pracują stacjonarnie – przystosowanie biura, by zapewnić bezpieczeństwo,
• regularne przypominanie pracownikom o celach i rolach, jakie odgrywają.

Każdy kryzys wywołany zmianą, np. wojną, pandemią to sytuacja dla wszystkich nowa. Większość z nas nie jest przyzwyczajona do pracy w sytuacji zagrożenia czy wielu ograniczeń i choć nie należy stosować przesadnej taryfy ulgowej wobec pracowników, to pamiętajmy, że w trudnej sytuacji mogą oni przywiązyw...